حقیقت مجاز واقعیت

در یونان باستان نوعی تفکر اسطوره ای نسبت به مقوله حقیقت و واقعیت وجود داشت، که طی سیر تحول تکامل خود به مذهب و باورهای مذهبی تبدیل گردید.

جهان بینی اسطوره ای و یا شبه نگرش فلسفی اساطیر یونان در فلسفه افلاطون به عنوان نظریه مثل و ایده مطرح گردید و حقیقت در نظریه سایه های او جلوه نمود که بعدها به فلسفه اسلامی هم رسوخ کرد و در تحول و تکامل خود و در آمیزش با باورهای عرفانی در فلسفه اسلامی و نیز عرفان اسلامی جلوه جدید به خود گرفت.

حقیقت و واقعیت در نگرش ها و جهان بینی های مذهبی مذاهب و ادیان اسلام، زرتشت، مسیحیت، هم جلوه های خاص مذهبی خود را داشت و در اسلام با نگرش وحیانی و دیدگاه قرآن مطرح شد. در یهودیت علی رغم تشابه با مسیحیت مسیری متفاوت طی نمود و در عرفان های منشعب از آن و گرایشات معتدد حقیقت و واقعیت معنایی متفاوت به خود گرفتند.