درجه بندی مجازات ها

معرفی کتاب درجه‌بندی مجازات‌ها

کتاب درجه‌بندی مجازات‌ها، اثر علی احمدپور بخوانی توسط انتشارات قانون یار منتشر شده است. درجه‌بندی صحیح مجازات‌ها، نه تنها دغدغه خاطر حقوق‌دانان بلکه مورد توجه قانون‌گذاران نیز می‌باشد. برخلاف قانون سابق که خبری از درجه ‌بندی تعزیرات نبود قانون جدید آن را به هشت درجه تقسیم کرده است.

کتاب درجه‌بندی مجازات‌ها، علاوه بر تعریف جرم در حقوق جزا، درجه‌بندی‌های انواع مجازات در کشور ایران، انگلستان و فرانسه را وارسی می‌کند.

گزیده کتاب درجه‌بندی مجازات‌ها

بخش هفتم: تشدید درجه مجازات‌ها 
 هیچ موردی در قانون تعزیرات وجود ندارد که از ده تا پانزده ســال حبس منطبق با مجازات درجه ی 3 باشد؛ اما پنج مورد از حداکثر مجازات آن‌ها مطابق با درجه ی 3 می‌باشد؛ اما حداقل حبس آن‌ها کمتر اســت. دو مورد از این تعداد، حداقل سه سال حبس و سه مورد حداقل پنج سال حبس دارد یعنی حداقل آن‌ها به ترتیب هفت یا پنج سال کمتر از میزان حداقل درجه 3 می‌باشد. موردی از قانون تعزیرات وجود ندارد که از پنج تا ده ســال حبس داشــته باشــد و عینا" مجازات منطبق با درجه ی 4 باشــد؛ اما نوزده مورد وجــود دارد که حداکثر آن مطابق با درجه ی 4 است؛ ؛ در شش مورد حداقل مجازات یکسال و در پنج مورد دو سال و در هفت مورد سه سال میباشد. در قانون تعزیرات مصوب 1375 هشتاد و یک مورد حبس مشمول درجه ی 5 پیش بینی شده است که فقط شش مورد آن که کاملا با این درجه منطبق است؛ یعنی از دو تا پنج ســال حبس تعیین شده اســت؛ اما در مقابل هفتاد و پنج مورد هســت که مشمول این درجه میشــود، اما کاملا با آن منطبق نمی‌باشد. بنابراین، فقط شــش مورد از قانون تعزیرات، هماهنگ با درجه ی 5 است و هفتاد و چهار مورد آن مغایر با درجه بندی است و به نوعی تشدید محسوب می‌شود؛ و در پنجــاه و یک مورد آن، می‌توان گفــت میزان مجازات آن‌ها حداقل یک درجه تشــدید شده است؛ یعنی میزان مجازات، به درجه‌ی 6 بسیار نزدیک‌تر از درجه‌ی 5 است و میبایست معیار تبصره‌ی ماده‌ی 19به گونه‌ای تنظیم می‌شد که این پنجاه و یک مورد در درجه‌ی 6 قرار می‌گرفتند  بیشــترین مواردی که قانون تعزیرات با درجات هشــتگانه هماهنگی دارد، درجه‌ی 6 اســت، در مجموع در این درجه، هشــتاد و پنج مورد حبس مقرر شده که در بیســت و نه مورد آن با ملاک درجه‌ی 6 منطبق اســت؛ یعنی از شش ماه تا دو ســال حبس دارد در مقابل، پنجاه و شــش مورد در این طبقه وجود دارد که؛ مشمول این درجه می‌شود؛ اما کاملا با آن منطبق نیست.

ســه ماده‌ی قانونی وجود دارد که از نود و یک روز در قانون تعزیرات شانزده تا شــش ماه حبس دارد؛ یعنی کاملا با درجه‌ی 7 منطبق است. اما شانزده مــورد وجود دارد که حداکثر مجازات آن‌ها مطابق با درجه‌ی 7 اســت؛ اما حداقل آن کمتر از معیار مذکور اســت. در قانون تعزیرات فقط یک مورد در ماده‌ی 605 این قانون یافت می‌شــود که مجازات آن حبس تا ســه ماه است و کاملا منطبق با مجازات درجه‌ی 8 است؛ اما در مقابل شش مورد وجود دارد که با معیار آن نمی‌باشد؛ سه مورد از این تعداد در حداکثر منطبق است، اما در حداقل منطبق نمی‌باشد در قانون جدید فرقی بین تعدد مادی مشابه و مختلف نیست و از طرف دیگر بین تعدد سه جرم و کمتر و تعدد بالاتر از سه جرم قائل به تفکیک شده است.

در تعدد سه جرم یا کمتر مجازاتی که تعیین می‌شود چند مجازات حداکثری و آن چه اجرا میشود شدید ترین مجازات است.و در تعدد بالای سه جرم آن چه تعیین می‌شود چند مجازات حداکثر به علاوه تشدید و آن چه اجرا می‌شود یک مجازات حداکثری به علاوه تشدید است.. .