بررسی جرم انگاری اعمال و رفتارهای متخلفانه هسته ای در نظام حقوقی ایران

معرفی کتاب بررسی جرم‌ انگاری اعمال و رفتارهای متخلفانه هسته‌ ای در نظام حقوقی ایران

کتاب بررسی جرم انگاری اعمال و رفتارهای متخلفانه هسته‌ای در نظام حقوقی ایران، اثر محبوبه احمدی‌نژاد و انتشارات قانون یار آن را به چاپ رسانده، جرائم موجود در زمینه وجود خطر بالقوه دائم در تحصیل و استفاده غیر قانونی و نامشروع از مواد هسته‌ای را تشریح کرده و با به کارگیری فزآینده انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز، پیوسته این خطر که مواد هسته‌ای در دسترس سوء‌استفاده کنندگان قرار گیرد، بیشتر می‌شود را گوش‌زد می‌کند.

در واقع با وجود خطر بالقوه دائم در تحصیل و استفاده غیر قانونی و نامشروع از مواد هسته ای، موجبات نگرانی شدید جامعه بین‌المللی و دولت‌ها را فرآهم آورده است. وجود این نگرانی‌ها موجب شده تا دولت‌ها به فکر جرم‌انگاری این موارد باشند و کتاب حاضر جرائم موجود در این زمینه را به دو بخش تقسیم می‌کند: بخش اول؛ راجع به جرائم سنتی است که از ابتدا مورد توجه نظام حقوقی ایران بوده و جرم‌انگاری شده و بخش دوم؛ مربوط به جرائم نوین می‌شود که به خاطر نو ظهور بودن استفاده از انرژی هسته‌ای مورد توجه نظام حقوقی ایران قرار نگرفته و دقیقأ اهمیت پژوهش حاضر در بررسی جرائم نوین است.

در قانون جرائمی مانند اختلاس مواد هسته‌ای، کلاه برداری هسته‌ای، سرقت، تصرف غیر قانونی مواد هسته‌ای، اختفای اموال و اطلاعات هسته‌ای و... از جمله جرائمی هستند که در نظام حقوقی ایران مورد توجه قرار نگرفته اند ولی در کنوانسیون‌های بین‌المللی جرم‌انگاری شده اند و از این‌رو در زمره جرائم نوین ما قرار گرفته‌اند.

گزیده کتاب بررسی جرم‌ انگاری اعمال و رفتارهای متخلفانه هسته‌ ای در نظام حقوقی ایران

امنیت تأسیسات هسته‌ای 
بحث امنیت تأسیسات هسته‌ای به صورت جزئی در قانون مجازات اخلال‌گران در صنایع مطرح شده ولی در اصلاحیه کنوانسیون حفاظت فیزیکی از مواد هسته‌ای به صورت جامع مورد توجه قرار گرفته. موجودیت تأسیسات هسته‌ای تا حدود زیادی به وجود مواد هسته‌ای و رادیو اکتیو در این تأسیسات بستگی دارد.

بنابراین نظام حقوقی حاکم بر امنیت مواد هسته‌ای می‌تواند به نحو غیر مستقیم در مورد امنیت تأسیسات هسته‌ای نیز اعمال شود. همین طور، امنیت هسته‌ای به طور کلی یک سلسله مقررات مشترکی دارد که هم‌زمان در مورد هر دو مقوله مواد و تأسیسات هسته‌ای اعمال می‌شود که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود. با این وجود، تأسیسات هسته‌ای متضمن ویژگی‌های خاصی هم می‌باشد که در مواردی ملزومات امنیتی آن از ملزومات امنیتی مواد هسته‌ای و رادیو اکتیو متفاوت می‌باشد. به طور اساسی محور اصلی امنیت هسته‌ای در پرتو نظام عدم گسترش هسته‌ای، حساب‌رسی مواد هسته‌ای است. توجه اصلی و مستقیم این نظام بیشتر به کنترل مواد هسته‌ای است، لذا در چارچوب مقررات این نظام، امنیت تأسیسات هسته‌ای می‌تواند به طور غیر مستقیم تأمین گردد.

البته حمله تروریستی به یک تأسیسات هسته‌ای به آسانی نمی‌تواند موجب انتشار تشعشعات هسته‌ای شود. این تأسیسات به گونه‌ای ساخته می‌شوند که در برابر زلزله، تندباد، طوفان، سقوط هواپیماهای کوچک و حتی بمباران‌ها مقاومت داشته باشند. دیوارهای اطراف یک راکتور هسته‌ای چندین فوت ضخامت دارند و به یک سیستم امنیتی قوی و ساز و کارهای ایمنی تجهیز می‌باشند. با این وجود تمامی مراتب فوق به حجم حمله و آسیبی بستگی دارد که به سیستم امنیتی وارد شده است. اگر ساختمان حاوی یک راکتور هسته‌ای بوده و سیستم‌های ایمنی آن دچار آسیب شوند، عواقب بسیار بدی را به دنبال خواهد داشت. از این‌رو امنیت تأسیسات مذکور و وجود تدابیر متعدد پیش‌بینی شده در ساخت نیروگاه جهت جلوگیری از وقوع حوادث در مرحله اول و کاهش خسارات ناشی از وقوع احتمالی حوادث هسته‌ای در مرحله دوم می‌باشد.