بررسی حقوقی تملک املاک خصوصی برای طرح های عمومی و دولتی

معرفی کتاب بررسی حقوقی تملک املاک خصوصی برای طرح های عمومی و دولتی 

کتاب بررسی حقوقی تملک املاک خصوصی برای طرح های عمومی و دولتی نوشته‌ی جهانگیر رشیدی و مختار فتاحی، به بررسی اقسام کلی اراضی، مالکیت خصوصی، تملک اراضی توسط دولت، ماهیت حقوقی تملک در حقوق ایران و ... می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات قانون یار منتشر شده است.

با توجه به پیشرفت جامعه و اجرای سریع طرح‌های عمومی و دولتی با هدف توسعه مصالح عمومی، دستگاه‌های اجرایی در بیشتر طرح‌های خود با حقوق مالکانه‌ی شخص یا اشخاص رو به رو هستند، به طوریکه ادامه روند طرح مربوط به دریافت مالکیت اراضی و املاک واقع در طرح‌های قبول شده از سوی سازمان مجری طرح می‌باشد و در این شرایط حتی اگر مالک نخواهد مالکیت خود را انتقال دهد، به علت اهمیت طرح‌های تصویبی و از طرف دیگر به دلیل وجود منافع عمومی، مالکیت از طریق راهکاری قانونی گرفته می‌شود. 

 موضوع تملک و تصرف تنها شامل اموال نیست و برای تملک اراضی ابتدا باید نوعیت آن را مشخص کرد، به این دلیل که اراضی موات، ملک اشخاص به شمار نمی‌آید و ماهیت حقوقی تملک اراضی در صورت نبودن تراضی با مالک ایقاع و یا در صورت تراضی نیز بنا به دلایلی از جمله اجبار مالک به فروش باز هم عقد اجباری به حساب می‌آید.

موضوع تصرف املاک اشخاص یکی از علت‌های ایجاد مالکیت برای دولت می‌باشد و در صورت رعایت نکردن تشریفات قانونی در شناسایی نوعیت زمین و تملک اراضی غیرموات یا پرداخت نکردن قیمت مرجع صالح، رسیدگی آن برعهده‌ی دیوان عدالت اداری و یا محاکم عمومی دادگستری است که البته برای حل و فصل این اختلافات قانون‌گذار سعی دارد تا برای اختلاف ناشی از تلاقی حقوق عمومی و خصوصی مالکانه اشخاص، قوانین و مقرراتی را مشخص کند.

گزیده کتاب بررسی حقوقی تملک املاک خصوصی برای طرح های عمومی و دولتی 

منظور از طرح‌های عمومی دولت یا شهرداری‌ها طرح‌هایی است که اولا در راستای انجام وظایف محوله به شهرداری و برای رسیدن به اهداف مختلف ترسیم و اجرا می‌شود ثانیا این طرح‌ها و برنامه‌ها ازسوی سازمانی با ویژگی‌های خاصی به نام شهرداری جامه عمل و اجرا به خود می‌پوشد. 

طرح عمومی، مجموعه عملیات و خدمات مشخصی است که بر اساس مطالعات توجیهی، فنی و اقتصادی یا اجتماعی که توسط دستگاه اجرایی انجام می‌شود به مدت معین و با اعتبار برای تحقق بخشیدن به هدف‌های یک برنامه عمرانی معین اجرا می‌شود که تعریف فوق با تاکید بر رعایت حقوق شهروندان در اجرای طرح‌های عمرانی و عمومی از سوی دولت و شهرداری نشان‌دهنده یک طرح اعم از عمرانی و عمومی، حسب مورد باید در همه مراحل از آغاز تا خاتمه مشخص باشد. 

 از بررسی قوانین این نتیجه بدست می‌آید که عبارت «طرح عمومی» یا «طرح عمرانی» دارای تعریف جامع الشمولی نیست که بتوان از آن معنای عبارات مذکور را دریافت و به عبارت بهتر «طرح عمومی» یا «طرح عمرانی» در همه قوانین به یک معنا استفاده نشده است. علی ایحال درمعنای عام «طرح عمرانی به اقداماتی گفته می‌شود که شهرداری در راستای انجام وظایف خود انجام می‌دهد.»

طرح در معنای خاص به برنامه‌هایی گفته می‌شود که علی الاصول نوشته شده و مصوب مراکز و مراجع ذیصلاح است که در عین حال این طرح‌ها عموماً ناظر به امور عمرانی و شهرسازی و مربوط به آبادانی شهر می‌باشندکه با این وصف طرح‌های عمرانی و شهرسازی تنها بخشی از طرح‌هایی هستند که شهرداری‌ها در اجرای وظایف خود به اجرا درمی‌آورند.