جایگاه پلیس در پیشگیری از جرایم سایبری و اینترنتی

معرفی کتاب جایگاه پلیس در پیشگیری از جرایم سایبری و اینترنتی

کتاب جایگاه پلیس در پیشگیری از جرایم سایبری و اینترنتی نوشته‌ی آرزو عامری، هدف از تأسیس پلیس فتا در نظام حقوقی ایران و تأثیر آن بر نهادهای اجتماعی را بیان و به بررسی نقش پلیس فتا در حفظ حریم خصوصی و آزادی مشروع و صیانت از منافع افراد در مقابل حملات الکترونیک پرداخته است. این کتاب توسط انتشارات قانون یار منتشر شده است.

از گذشته تا به امروز اهمیت نیروهای پلیس که با نظم و امنیت کشور سر و کار دارند، غیرقابل انکار بوده و ضرورت این سازمان امنیتی بر کسی پوشیده نیست.همان گونه که وقوع جرم از قدیم الایام وجود داشته در کنار آن پیشگیری از جرم نیز برای کاهش جرائم احتمالی پدیدار گشته است.

از مهم ترین تهدیدات و آسیب‌های اجتماعی که امروزه منجر به ناامنی در کشور های پیشرفته و در حال توسعه از جمله ایران شده است وقوع جرائم در فضای سایبر است. وقوع جرائم سایبری منجر به تخریب هویت ملی و دینی و افزایش آسیب‌های فرهنگی و سیاسی هستند. در حقیقت، وقوع این جرائم را می‌توان ناشی از تأثیرات مدرنیته بر جوامع صنعتی دانست.

دولت‌ها برای برقراری امنیت اجتماعی و نگهبانی از نظم عمومی توسط نهاد پلیس اقدام به پیشگیری از وقوع جرائم می‌کنند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم مأموریت حراست از یکپارچگی کشور و نگهبانی از انقلاب اسلامی ایران و دستاوردهای آن را بر عهده‌ی سازمان پلیس نهاده است. نقش محوری پلیس را می‌توان به عنوان یکی از متولیان امنیت بخشی در جامعه غیرقابل انکار دانست. اما وقوع جرائمی نظیر جرائم اینترنتی وظیفه خطیر این نهاد امنیتی را تحت الشعاع قرار داده و به چالش کشانده است.

پلیس به عنوان یکی از نهادهای امنیتی و انتظامی در جامعه از زمان تأسیس آن تاکنون با اتخاذ سیاست‌های پیشگیرانه به این امر اهتمام ورزیده است. فلسفه وجودی نهاد پلیس، با در نظر گرفتن قانون و حقوق مردم، برقراری نظم و امنیت و پیشگیری از وقوع جرم است.

کلیه سیاست‌های اجرایی این نهاد بر پایه اصل معقول و قدیمی پیشگیری بهتر از درمان است استوار می‌باشد. زیرا هزینه‌هایی که امر پیشگیری به دنبال دارد، خیلی کمتر از هزینه‌های گزاف مواجهه با جرم است. حساس بودن وظیفه خطیر پلیس از آن جا ناشی می‌شود که می‌تواند از تهدیدات جدی که بر فرهنگ، اجتماع، اقتصاد، امنیت جامعه و... تأثیر می‌گذارد، جلوگیری نماید.

فناوری اطلاعات و ارتباطات ضمن تأثیرگذاری بر تمامی جنبه‌ها و شئون زندگی بشر بر جرائم، تهدیدها و آسیب‌ها نیز تأثیر گذاشته است و همین امر وظایف پلیس را تحت الشعاع قرار داده و ضرورت شناخت بیشتر فضای مجازی توسط پلیس را بیشتر کرده است.

با توجه به اینکه فضای مجازی در مقایسه با فضای واقعی از موقعیت جغرافیایی و فیزیکی مشخصی برخوردار نیست، سازمان پلیس باید با به دست آوردن آگاهی لازم از این فضا بتواند به طور صحیح و منطقی با آن مقابله نماید.

در این خصوص باید بیان نمود که پلیس تازه تأسیس فتا برای تأمین امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات و حفظ هویت ملی و دینی و ارزش‌های انسانی و حفظ حریم خصوصی و آزادی مشروع تمام راهکارهای لازم را به کار بندد.

آرزو عامری در  کتاب  جایگاه پلیس در پیشگیری از جرایم سایبری و اینترنتی به دنبال بیان سیاست‌های پیشگیرانه وضعی پلیس در امر پیشگری از وقوع جرم است. که در واقع نفی مجازات به عنوان یکی از راه های پیشگیری از جرم مدنظر نیست، بلکه استفاده از شیوه‌های غیر قهرآمیز را ذاتاً و قبل از وقوع جرم توسط پلیس توصیه می‌کند.

گزیده کتاب جایگاه پلیس در پیشگیری از جرایم سایبری و اینترنتی

 تأثیر پلیس فتا بر نهادهای اجتماعی
با توجه به ویژگی‌های غیر قابل انکار دنیای امروز که بارزترین آنها: شکل‌گیری دهکده جهانی و سرعت در انتقال و دریافت اخبار و اطلاعات در کوتاه‌ترین زمان و همچنین شکل گرفتن دولت الکترونیک و شهر الکترونیک است، می‌توان به جرأت گفت: این سرعت اطلاعات و ارتباطات و پیشرفت علم و دانش فردی بی‌تأثیر در زندگی شخصی افراد جامعه نمی‌باشد و نقاط حساس آن را مورد هدف قرار می‌دهد. از نقاط حساسی که خواسته و ناخواسته در معرض خطر قرار دارند می‌توان به نهاد خانواده که عضو کوچکی از جامعه می‌باشد و محیط دانشگاهی که مرکز ثقل هدف‌گذاری‌ها میان دولت‌ها می‌باشد و همچنین بازار کار، و موقعیت شغلی افراد در جامعه که سرمنشاء امرار معاش می‌باشد، اشاره نمود.با توجه به حساسیت‌هایی که نهادهای اجتماعی مذکور به خود اختصاص داده‌اند.

پلیس فتا باید به عنوان بازوی اجرایی جامعه با در نظر گرفتن موقعیت حساس این سه نهاد که بالاترین حضور افراد جامعه را دارا می‌باشند، آسیب‌های خطرناکی که آنان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد را شناسایی کند و با ارائه راهکارها و هشدارهای لازم و به موقع به کاربران اولاً از وقوع این جرائم پیشگیری کند و ثانیاً از آمار ارتکاب جرائم سایبری بکاهد و به وظیفه خود جامه عمل بپوشاند.
در این گفتار تأثیر پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات بر سه نهاد اجتماعی خانواده، دانشگاه، بازارکار مورد بررسی قرار خواهد گرفت.