معامله اعضاء بدن انسان

معرفی کتاب معامله اعضاء بدن انسان

کتاب معامله اعضاء بدن انسان، اثر اصغر فرهنگی شجاعی توسط انتشارات قانون یار منتشر شده است. انسان در مواجهه با آنچه سلامت وی را به خطر می‌اندازد، همگام با سایر علوم، گام‌های تازه‌ای بر می‌دارد و برای رهایی از این خطرات و آسیب‌ها دست به ابتکارات و ابداعات جدیدی می زند.

این تلاش ها، روش ها و مکانیسم های تازه ای را خلق می کند که علاوه بر ایجاد پیشرفت ها و ابتکارات جدید در علوم پزشکی، موجب جریان یافتن سر فصل ها و مباحث تازه ای در سایر شاخه های دانش نیز می شود. پیوند اعضای سالم بدن انسان اعم از زنده و مرده یکی از این گام های ارزنده است. کتاب معامله اعضاء بدن انسان، اثر اصغر فرهنگی شجاعی؛ در چهار بخش به رشته تحریر درآمده و به بررسی مباحث مقدماتی در بحث انتقال اعضاء و معامله اعضاء بدن انسان در فقه امامیه و حقوق ایران و انگلستان می‌پردازد.

گزیده کتاب معامله اعضاء بدن انسان

فصل اول: بررسی شرایط اساسی صحت معامله در انتقال اعضاء بدن
قانون‌گذار برای احراز صحت معاملات شرایطی را وضع کرده است که وجود تمام آن‌ها لازمه صحت و فقدان هر یک از آن‌ها موجب عدم صحت معاملات می‌باشد. به عبارت دیگر از منظر قانون مدنی قراردادهایی غیر صحیح است که یکی از شروط مصرحه در قانون در آن‌ها احراز نشود. این شروط که در ماده 190 قانون مدنی بیان شده‌اند، می‌توانند ناظر به معاملین و یا عوضین معامله باشند.

قصد و رضای طرفین، اهلیت ایشان، موضوع معین و مشروعیت جهت معامله، چهار شرط اساسی در این رابطه‌اند. فقدان این شرایط همیشه دارای یک اثر نیست و گاه باعث بطلان و گاه موجب عدم نفوذ می‌شود. بنابر این لفظ صحت در این ماده در برابر بطلان و عدم نفوذ به کار رفته است. تمامی قراردادها و از جمله آن‌ها معاملات راجع به اعضاء بدن، خواه در قالب عقود معین و خواه در قالب قراردادهای ماده 10 قانون مدنی، بایستی برای رسمیت یافتن و الزام آور بودن واجد شروط فوق باشند.  بررسی تفصیلی تمامی این شروط، از حوصله بحث حاضر خارج است. دو شرط اولیه این ماده یعنی قصد و رضای طرفین و اهلیت ایشان نیز، امری است که در بحث معامله اعضاء بدن انسان، نقش خاصی ندارد و می‌بایستی به عنوان مقدمه و پیش شرط این معاملات، آن را موجود فرض کرد.

از این‌رو برای پرهیز از اطاله کلام و توجه بیشتر به سر فصل‌های ضروری، از پرداختن به این شروط خودداری می‌کنیم و در ادامه گفتار حاضر، به توابع و ملحقات دو شرط اساسی‌تر، یعنی ویژگی‌های مورد معامله و مشروعیت جهت معامله خواهیم پرداخت. در ابتدا، به ویژگی‌های مورد معامله در معامله اعضاء بدن خواهیم پرداخت. بنابر تعریف قانون مدنی مورد معامله عبارت از چیزی است که در قرارداد مورد تعهد واقع می‌شود. مالیت داشتن، دارا بودن منفعت مشروع، معین و قابل تسلیم بودن از شروط مورد معامله است که به بحث پیرامون آن‌ها خواهیم پرداخت.